Հադրութի շրջանի Տումի գյուղից տեղահանված, տուն ու տեղը կորցրած 54-ամյա Լիրա Ավագյանն ասում է, որ թեև դժվար է, որ այդ ամենը կորցրել է, բայց աչքին ոչինչ չի գալիս, ընդգծում է՝ ամեն ինչ կտար, միայն թե որդին ողջ լիներ։
39-ամյա Ինգա Հայրիյանը պատերազմի օրերի ու կորուստների մասին խոսելիս չի կարողանում արցունքները զսպել, ցավն անչափելի է, կսկիծը՝ մեծ։ Ասում է՝ կյանքը լիովին շրջվել է: Պատերազմի ժամանակ զոհվել է Ինգայի ամուսինը, կորցրել է տունն ու ապրուստը:
Ամուսնու զոհվելուց հետո 27-ամյա Աննա Բարսեղյանի համար կյանքը դատարկվել է ու անգույն դարձել։
Աննայի ամուսինը՝ զինվորական սպա, 29-ամյա Արթուր Նիկողոսյանը, զոհվել է Ջաբրայիլում հայրենիքը պաշտպանելիս։
Աննա Բարսեղյանը հուզմունքով ասում է, որ մինչ պատերազմը աշխարհի երջանիկներից մեկն էր, իսկ պատերազմից հետո ամեն ինչ գլխիվայր շուռ եկավ։
Արմինե Սարիբեկյանը երկու անչահաս երեխաների հետ հայտնվել է անելանելի վիճակում․ մի կողմից՝ պատերազմի հետևանքով կորցրել է ամուսնուն, մյուս կողմից էլ՝ սգի ու դառը ապրումների հետ մեկտեղ բանկային ու ֆինանսական քաշքշուկի մեջ է հայտնվել։
Հերոս Վաչագանը, տաղանդավոր Վաչագան Մանուկյանը դարձավ 31 տարեկան։ Վաչագանի տաղանդավոր հայրը` Խաչիկ Մանուկյանը, իր ընտանիքի, հարազատների, ընկերների հետ Վաչագանի ծննդյան օրը նշում ենք, իսկ նա Երկնքում է ու այնտեղից մասնակցում։
Կամո Կարապետյանը ծնվել է 1979 թվականին Արցախի Մարտունու շրջանի Նոր Շեն գյուղում։ Ամուսնացած է, ունի երեք երեխա։ 44-օրյա պատերազմին մասնակցել է որպես կամավորական։ Կռվել է Նոր Շենում, ապա՝ Վարանդայում, որտեղ էլ ծանր վիրավորվել է՝ կորցնելով ոտքերը։ Աղջիկը՝ Ռոզալին, որը ծնվել է Կամոյի վիրավորվելուց ընդամենը հինգ օր անց, հոր՝ ոտքի կանգնելու հիմնական խթանն է։
Ապրիլյան պատերազմի օրերին ողջ հայության սիրտը Արցախի սահմանին էր, այդ օրերին նոր սխրանքներ գործեցին, 18-20 տարեկան երիտասարդներ հերոսացան: Արցախ-ադրբեջանական շփման գծում ծավալված թեժ մարտերից հետո Արցախի հերոսների ցանկում ավելացավ ևս մեկ անուն, բոլորից ամենաերիտասարդը։ 19-ամյա Ռոբերտ Աբաջյանն առաջինն է, ով, կրտսեր սերժանտ լինելով բարձրագույն կոչման արժանացավ: Նա ԼՂՀ նախագահի հրամանագրով հետմահու արժանացավ «Արցախի հերոսի» կոչման և պարգևատրվեց «Ոսկե Արծիվ» շքանշանով:
«Հլը որ շոկից չենք կարողանում ուշքի գանք»,- ասում է 50-ամյա Ջեմմա Սարգսյանը, որն Արցախյան պատերազմի հետևանքով կորցրել է որդուն, Բերձորում թողել տուն ու տեղը և աշխատանքը։
36-ամյա Մարինե Դադամյանի ամուսինը՝ զինվորական, 20 տարվա սպա, 39-ամյա Ռոման Դադամյանը զոհվել է Արցախյան պատերազմի ժամանակ հայրենիքը պաշտպանելիս։
Մարինեն ամուսնու՝ Ռոմանի հետ, վերջին անգամ խոսել է հոկտեմբերի 10-ին՝ ժամը 4-ի հատվածում, դրանից հետո զանգերն արդեն անպատասխան են մնացել:
Հուլիսի 7-ին, ժամը 16։15-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր, այդ թվում նաև խոշոր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևմտյան, մասնավորապես՝ Վայոց Ձորի մարզի Ելփին գյուղի հատվածում տեղակայված հայկական մարտական դիրքերի, ինչպես նաև դեպի գյուղ տանող ճանապարհի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով վնասվել է քաղաքացիական ավտոմեքենա։
